Tauron

Spółka Nowe Jaworzno Grupa TAURON powstała poprzez wydzielenie z TAURON Wytwarzanie S.A. Wydzielona została zorganizowana część przedsiębiorstwa funkcjonalnie związana z przygotowaniem, budową i działalnością nowego bloku o mocy 910 MW, który powstał na terenie Elektrowni Jaworzno i został oddany do eksploatacji w 2020 roku.

Kapitał nowej spółki w dniu powstania wynosił 1,85 mln zł i dzielił się na 37 tys. udziałów wartości nominalnej 50 zł każdy. Wszystkie udziały w kapitale zakładowym nowej spółki przyznane zostały akcjonariuszowi TAURON Wytwarzanie, czyli TAURON Polska Energia.

W myśl Strategii Grupy TAURON na lata 2016-2025, realizacja budowy bloku 910 MW w Elektrowni Jaworzno została przeprowadzona w nowej formule finansowania zakładającej sprzedaż udziałów spółki Nowe Jaworzno Grupa TAURON partnerom zewnętrznym, pod warunkiem objęcia przez nich pakietu niedającego kontroli.

Z dniem 28.03.2018 r. TAURON Polska Energia S.A. i Spółka NJGT podpisały z Funduszami Inwestycyjnymi, zarządzanymi przez Polski Fundusz Rozwoju (PFR), Umowę Inwestycyjną z określające warunki zaangażowania w realizację budowy bloku energetycznego 910 MW w Jaworznie.

Aktualnie wspólnikami spółki są:
a) TAURON Polska Energia S.A. z siedzibą w Katowicach
b) Fundusz Inwestycji Infrastrukturalnych – Kapitałowy FIZAN

Krótko o jaworznickich elektrowniach

Historia energetyki jaworznickiej jest ściśle związana z naturalnym bogactwem tego regionu – węglem kamiennym. Wiek XIX to wiek pary i ona była stosowana do urządzeń kopalnianych. Wiek XX to już wiek elektryczności. I tak było w Jaworznie. W 1898 roku podczas modernizacji urządzeń kopalni „Rudolf” (późniejszy szyb „Kościuszko”) zastosowano elektryczny napęd urządzeń sortowni. Elektryczność zapewniły maszyny parowe napędzające generatory prądu stałego o mocy 160 kW każdy. Kolejny etap to połączenie kablowe z kopalnią „Fryderyk August” (późniejszy szyb „Piłsudski”) i wykorzystanie energii elektrycznej w sortowni i do transportu węgla. 1911 rok to budowa na kopalni „Piłsudski” elektrowni z turbiną parową i generatorem 800 kW. W kolejnych latach rozbudowano elektrownię o turbozespoły 3,3 MW (w 1913r.) i 3,52 MW (w 1916r.). Elektrownia służyła głównie do zasilania urządzeń kopalnianych.

Przyszła zawierucha I wojny światowej, po której Polska odzyskała niepodległość. Kopalnie Jaworznickie zostały przejęte przez spółkę Jaworznickie Komunalne Kopalnie Węgla w Krakowie. Właścicielami spółki były miasta Kraków i Lwów (po 31,25% udziałów) oraz Polski Bank Handlowy i Polski Bank Przemysłowy (po 18,75% udziałów). Posiadanie przez Kraków kopalni węgla wraz z elektrownią spowodowało, że magistrat nie rozbudowywał elektrowni krakowskiej lecz postanowił zasilać miasto z elektrowni jaworznickiej. Było to motorem dalszego rozwoju elektrowni. W 1930 roku rozbudowano elektrownię o kolejny turbozespół, tym razem o mocy 11,5 MW. Połączono również linią 60 kV Kraków z Jaworznem. W kolejnych latach prowadzono elektryfikację regionu. Przyłączono okoliczne gminy, powiat olkuski i miechowski. Wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną kolejny raz spowodował rozbudowę elektrowni w 1938 roku o turbozespół 20 MW. Przyszła II wojna światowa. Elektrownia przeszła pod zarząd spółki „Energieversorgung Oberschlesien Aktiengesellschaft” (EVO). Produkcja wojenna okupanta oznaczała większe zapotrzebowanie na produkcję energii elektrycznej. W 1943 roku przystąpiono do rozbudowy istniejącej elektrowni oraz budowy nowej.

1945 rok – Polska znów istnieje. W 1950 roku elektrownia została odłączona od kopalni i funkcjonuje jako samodzielne przedsiębiorstwo. Trwają prace nad rozbudową „Elektrowni Jaworzno”. W latach 1952 – 1959 rozbudowano ją do mocy 158 MW. W tym też czasie elektrownia dostała nowe imię „Jaworzno I”. Na rozpoczętej przez Niemców budowie nowej elektrowni pozostały nieukończone budynki maszynowni, kotłowni, kominy i instalacji pomocniczych. W 1949 roku rozpoczęto prace aby w tym samym miejscu powstała kolejna elektrownia „Jaworzno II”. Tym razem musiano skorzystać z technologii radzieckiej. Pierwszą turbinę uruchomiono w 1953 roku, miała moc 50 MW. Budowę zakończono w 1955 roku szóstą turbiną 50 MW. „Dwójkę” rozbudowano w 1962 roku o polską turbinę 50 MW. Jaworzno II uzyskało moc 350 MW. W 1964 roku rozpoczęto prace projektowe nad kolejną jaworznicką elektrownią, tym razem bazującą na blokach 200 MW.

W 1972 roku utworzono Zespół Elektrowni Jaworzno, w skład którego weszły elektrownie Jaworzno I i II. W tym też roku rozpoczęto prace budowlane elektrowni Jaworzno III składającej się z 6 bloków 200 MW. 9 maja 1977 roku rozpoczęto eksploatację bloku nr 1 nowej elektrowni. Ostatni, szósty blok uruchomiono 31 grudnia 1978 roku. Kolejne inwestycje związane były ze zmniejszeniem oddziaływania elektrowni na otaczające środowisko. Początkiem lat 90. rozpoczęto prace związane z wymianą kotłów i turbin na „Dwójce”, na kotły fluidalne i turbiny ciepłowniczo-kondensacyjne. Na „Trójce” wybudowano m.in. instalację odsiarczania spalin. Końcem 1995 roku w wyniku przekształceń własnościowych utworzono spółkę akcyjną „Elektrownia Jaworzno III”, w skład której weszły wszystkie trzy jaworznickie elektrownie. W maju 1997 roku zatrzymano pracę urządzeń elektrowni Jaworzno I a rok później wyłączono ją z eksploatacji i przystąpiono do jej likwidacji. Rok 2000 to utworzenie Południowego Koncernu Energetycznego, w skład którego weszła Elektrownia Jaworzno III. W wyniku kolejnych modernizacji elektrownia Jaworzno II osiągnęła moc 190 MW a elektrownia Jaworzno III 1345 MW. W 2007 roku Elektrownia Jaworzno III weszła w skład spółki TAURON Polska Energia S.A.

Kolejna rozbudowa to blok 910 MW budowany na terenie „Dwójki”. To efekt działań poprawiających efektywność wytwarzania energii elektrycznej z poszanowaniem zwiększonych wymagań ochrony środowiska. Blok ten zastąpi wyłączane w TAURON Wytwarzanie bloki o mocy 120 MW. Tworzy się nowa historia jaworznickich elektrowni.

Marian Kwiatkowski 28 III 2017 r.